آزمایش پارچه
پارچه مهمترین ماده اولیه لباس است. حدود ۷۰% از هزینه لباس و تقریباً ۱۰۰% زمینه یک لباس تحت تاثیر پارچه آن قرار می گیرد. سایر مواد مانند تزئینات، گیره ها و لوازم بسته بندی معمولاً حول و حوش پارچه لباس مورد استفاده قرار می گیرند. به دلیل اینکه همزمان با پیشرفت فرآیند تولید، هزینه ها افزایش پیدا می کند؛ باید پارچه ها تا جاییکه ممکن است آزمایشات را پشت سر بگذارند. اگر یک پارچه معیوب در همان مرحله اولیه تولید پوشاک از گردونه تولید خارج نشود، و هزینه های برش، دوخت، پرداخت و بسته بندی را بر روند تولید اعمال می کند، باعث می شود تا کل این هزینه ها هدر رود. بنابراین باید پارچه در همان منبع اولیه مورد بررسی و آزمایش قرار بگیرد تا در هزینه حمل و نقل و زمان صرف شده برای پارچه های معیوب صرفه جویی شود. در روال معمول دیگری که در خریدهای محلی رایج است، پارچه پس از رسیدن به انبار کارخانه تولید پوشاک مورد آزمایش قرار می گیرد. معمولاً از روش بازرسی شخص ثالث زمانی استفاده می شود که قرار است پارچه آماده شده به منظور حمل به سمت کشور دیگری بارگیری شود.
ممکن است پارچه آماده شده شامل ناهماهنگی هایی مرتبط با مواد اولیه آن باشد که پس از رنگرزی پارچه و پرداخت آن خود را نشان می دهد. این معایب شاید ناشی از نخ پارچه باشند، به عنوان مثال ممکن است نخ پارچه در جاهایی ضخیم و در قسمت هایی نازک بوده باشد، و همین منجر به معیوب شدن پارچه گردیده باشد. این تنها نخ پارچه نیست که ممکن است موجب معیوب شدن پارچه شود، بلکه مواردی نیز وجود دارند که به نقص در بافت یا بافندگی پارچه مربوط هستند؛ مواردی مانند جا افتادگی بافت، نقص تار پارچه و جا افتادگی دوخت پارچه. ناهماهنگی فرآیندهای چاپ و رنگرزی نیز اثرات نامطلوبی بر پارچه نهایی می گذارند. برخی از الزامات آزمایشی پارچه ها شامل مواردی مثل آب رفتگی پارچه، عدم تقارن (کجی) پارچه، مقاومت پارچه، خاصیت کششی پارچه، پرز دادن سطح پارچه و نخ نما شدن آن، سفتی پارچه، وزن پارچه، کیفیت آن و غیره است. بنابراین حتماً باید پارچه مورد استفاده برای تولید پوشاک فاقد هر گونه ناهماهنگی و عدم تناسب ناشی از فرآیندهای قبلی باشد، و با استانداردهای عملکردی لباس مطابقت کامل داشته باشد.
معمولاً آزمایش پارچه به دلیل کسب رضایت مشتریان محصولات منسوج و اطمینان از کیفیت محصولی که قرار است وارد یک بازار رقابتی شود، بسیار مهم است. ضمناً آزمایش پارچه در زمینه کنترل روند تولید و بررسی هزینه های آن نیز اهمیت دارد. در این مقاله روش های مختلف آزمایش پارچه مورد بررسی قرار گرفته اند.
روش های مختلف آزمایش پارچه
بازرسی بصری و درجه بندی پارچه
این روش رایج ترین شیوه برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا عدم پذیرش یک پارچه است؛ در واقع این روش بر آزمایش بصری پارچه آماده شده استوار است. در این روش ابتدا رول پارچه بارگذاری می شود و در آن میز بازرسی به انواع مختلف لامپ با نورها و شدت های مختلف مجهز است. پارچه با سرعت مشخصی از روی میز بازرسی عبور می کند و یک متخصص به صورت بصری خطاهای از پیش تعیین شده را بررسی می نماید.
بر اساس بعد، شدت و ماهیت عیوب پارچه، تعداد مشخصی از نقاط به ازای هر متر از پارچه مورد بازرسی قرار می گیرند. غالباً درجه آزادی سیستم مورد آزمایش بیشتر از یک است. به عنوان مثال یک سیستم چهار نقطه ای، سیستمی است که در آن بازرس براساس معیارهای از پیش تعیین شده، حداکثر ۴ نقطه از هر متر پارچه را مورد بررسی قرار می دهد. در انتها کل نقطه های هر رول از پارچه شمرده می شوند.
این کار برای کل رول های نمونه (که از کل تعداد رول های پارچه ها انتخاب می شوند) تکرار می گردد. در پایان کل نقاط و متراژ پارچه مورد آزمایش محاسبه می شوند. سپس نتایج بر اساس نقاط در 100 واحد مربع (یارد مربع یا متر مربع) یا 100 واحد خطی (متر یا یارد) پارچه بیان می شوند. تامین کننده و مشتری از قبل بر روی معیار پذیرش پارچه توافق کرده اند. مثلا اگر تامین کننده بر سر تامین پارچه ای با 20 نقطه در هر 100 متر خطی توافق کرده باشد و نتیجه آزمایش پارچه، 30 نقطه در هر 100 متر خطی باشد؛ به احتمال زیاد پارچه مورد قبول مشتری قرار نخواهد گرفت و رد خواهد شد. استاندارد ASTM-D5430، مرجعی برای درجه بندی و بازرسی پارچه ها محسوب می شود.
آزمایش رنگ پارچه
یک روش استاندارد برای آزمایش رنگ پارچه، بررسی شماره مرجع رنگ تنالیته (Pantone) براساس رنگی است که مشتری انتخاب کرده است. در این روش پارچه رنگ شده با مرجع رنگی Pantone مطابقت داده می شود و با توجه به میزان مطابقت آنها پارچه مورد پذیرش قرار می گیرد. تولید کنندگان پوشاک معمولاً رنگ پارچه را با رنگ نمونه پارچه ای که از قبل توسط مشتری تائید شده است، مطابقت می دهند. نمونه های پارچه با توجه به شماره Pantone که توسط مشتری مشخص شده است، در مراحل پیش تولید آماده می گردند. پس از اینکه نمونه های رنگی پس از چندین بار آزمایش تائید شدند، از تامین کننده خواسته می شود تا براساس موارد تائید شده عمل کند. انتظار می رود تامین کننده همان دستورالعمل ها را در رنگرزی نمونه های پارچه نیز به کار ببرد.
با این حال در واقعیت همه چیز طبق انتظارات پیش نمی رود و تغییرات فرآیندی رخ می دهد که ذینفعان مربوطه را در موقعیت تصمیم گیری قرار می دهند. همه تغییرات حتی اگر جزئی هم باشند باید توسط مشتری تائید شوند. سایه رنگ های تائید شده به شخصی داده می شود که رنگ پارچه را بررسی می کند. سپس بازرس براساس تمام سایه رنگ های تائید شده در مورد پذیرش پارچه تصمیم می گیرد. اگر رول پارچه با هر یک از سایه رنگ های تائید شده مطابقت داشته باشد، پارچه برای استفاده بیشتر با ارزش تلقی می شود و بالعکس. علاوه بر این ممکن است سایه رنگ داخل یک رول پارچه یکنواخت نبوده و تفاوت داشته باشد.
بنابراین بهتر است سایه رنگ در نقاط ابتدایی، انتهایی و میانی پارچه مورد بررسی قرار گیرد. یکی دیگر از خطاهای رایج مرتبط با سایه رنگ پارچه، تغییر یا ناهمانگی سایه رنگ در عرض پارچه است. این نقص معمولاً در هنگام مواجه با پارچه هایی با عرض بیشتر (مثال منسوجات خانگی) خیلی به چشم می آید. در این صورت بررسی رنگ از سمت چپ، راست و مرکز عرض پارچه، اطلاعات زیادی را در مورد تغییرات (غیر یکنواختی) سایه رنگ در عرض پارچه در اختیار شما قرار می دهد.
