نخستین بار در سال ۱۳۵۴تهیه شد و در سال ۱۳۸۱ بر اساس پیشنهادهای رسیده مورد تجدید نظر قرار گرفت، که هم‌اینک این استاندارد به استناد بند ۱ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، به‌عنوان استاندارد رسمی ایران در این زمینه منتشر می‌شود.
این استاندارد برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت‌های ملی و جهانی مهم‌ترین ویژگی‌های کیفی زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای را تشریح می‌کند و روش‌های آزمون آن‌ها را معرفی یا توضیح می‌دهد.
هدف و دامنه کاربرد استاندارد زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای- ویژگی‌ها
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌ها، روش‌های آزمون، نمونه‌برداری، علامت‌گذاری و بسته‌بندی زیر پیراهن‌های مردانه و بچه‌گانه حلقوی پودی از جنس پنبه است.
این استاندارد در مورد زیر پیراهن‌های حلقوی پودی که از نخ صد درصد پنبه‌ای، به‌صورت شسته شده، سفید یا رنگ شده که پارچه آن‌ها توسط ماشین‌های یکرو سیلندر تهیه شده‌اند و در انواع یقه‌گرد و رکابی آماده ارائه با بازار هستند، کاربرد دارد.
ویژگی‌های مربوط به عملیات رنگرزی و تکمیل و خواص ظاهری مانند زیردست، درخشندگی و… در دامنه کاربردی این استاندارد قرار نمی‌گیرد.
اصطلاحات و تعارف مهم در استاندارد زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای- ویژگی‌ها
- نمره نخ در سیستم انگلیسی: بیان کننده تعداد ۸۴۰ یاردها در یک پوند نخ است.
- پارچه حلقوی پودی: در این نوع بافت، تغذیه نخ در جهت عرض پارچه صورت می‌گیرد و حلقه‌ها هم در همین جهت تشکیل می‌شوند. کشش این نوع پارچه در جهت عرض بیشتر از جهت طول است و نخ بافت به آسانی از انتهای بافت پارچه شکافته می‌شود.
- پارچه یکرو سیلندر: پارچه حلقوی پودی که دارای بافت ساده است و توسط یکسری سوزن بافته می‌شود. در این نوع پارچه در یک طرف، روی حلقه‌ها و در طرف دیگر پشت حلقه‌ها به‌طور کامل مشاهده می‌شود. این پارچه با ماشین یکرو سیلندر بافته می‌شود.
- ماشین یکرو سیلندر: این ماشین دارای یک سری سوزن بر روی سیلندر است و تولیدات آن به نام پارچه یکرو سیلندر معروف است.
- بهر: به مجموعه‌ای از کالا که دارای جنس، نوع بافت، اندازه، شکل، طرح دوخت و رنگ یکسان یا به‌عبارتی دارای ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی یکسان باشند، بهر گفته می‌شود.
ویژگی‌های زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای در این استاندارد
- ثبات رنگ: آزمون درجه تغییر رنگ و درجه لکه گذاری زیر پیراهن‌های حلقوی پودی رنگ شده در برابر عوامل مختلف طبیعی، مکانیکی و شیمیایی مانند نور، شستشو، عرق بدن و… باید طبق روش‌های آزمون استاندارد و مقادیر مشخص شده در جدول شماره ۱ در متن استاندارد باشد.
- نمره نخ: نمره نخ مصرفی در بافت پارچه زیر پیراهن باید حداقل ۳۰ یک لا در سیستم انگلیسی با حد رواداری ۳ درصد باشد.
- درجه PH: مقدار PH محلول مستخرجه از پارچه باید حداقل ۶ و حداکثر ۸ باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۹۵۱)
- تغییر ابعاد: برای محصولات تکمیل شده پس از غوطه‌وری در آب سرد باید حداکثر ۳ درصد در جهت طول و عرض باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۴۲)
- جرم در واحد سطح: برای نخ نمره Ne = ۳۰/۱ حداقل ۱۴۰ گرم در متر مربع و برای نخ‌های ظریف‌تر از این نمره حداقل ۱۲۰ گرم در متر مربع باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۱۹)
- اندازه: اندازه انواع پیراهن‌ها (رکابی و آستین کوتاه) باید طبق جداول ۲ و ۳ و ۴ و ۵ باشد. (روش آزمون در متن استاندارد) ضمناً اختلاف اندازه در قد، آستین، سرشانه، حلقه آستین و گشادی لبه آستین در یک زیر پیراهن نباید بیش از ۰/۵ سانتی‌متر باشد. اختلاف اندازه در پهنای رکاب زیر پیراهن‌های رکابی هم در یک نمونه، نباید بیشتر از ۲ میلی‌متر باشد.
- دوخت: درصورتی‌که جهت دوخت زیر پیراهن از نخ رنگی استفاده شده، ثبات رنگ آن باید طبق جدول ۱باشد. تعداد بخیه‌های دوخت اصلی در هر سانتی‌متر باید حداقل ۴عدد بدون جمع شدگی دارای سردوزی و سر قایمی باشد. ویژگی‌های نخ دوخت مورد مصرف هم باید مطابق با استانداردهای ملی ایران شماره ۵۹ و ۲۸۸۳ باشد.
- عیوب غیر مجاز: موقع بازرسی و آزمون‌های چشمی زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای باید عاری از عیوبی مانند سوراخ، رگه رگه بودن، قیچی خوردگی، سوختگی، لکه، نامتقارن بودن، چین خوردگی در محل دوخت و عیوب مربوط به دوخت و سردوزی باشد.
بسته‌بندی و نشانه‌گذاری در استاندارد زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای- ویژگی‌ها
• بسته‌بندی زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای
هر زیر پیراهن باید در لفافی از جنس پلی‌اتیلن یا سلوفان بسته بندی شود.
• نشانه‌گذاری زیر پیراهن‌های حلقوی پودی پنبه‌ای
برچسب زیر پیراهن باید نرم و قابل انعطاف و دائمی روی درز پهلو دوخته شود و حاوی اطلاعات اندازه، جنس، علامت تجاری، علائم راهنمایی نگهداری و شستشو و سایر نشانه‌های اضافی مورد نیاز باشد.
برای نشانه‌گذاری روی بسته هم از اطلاعات اندازه، جنس، علامت تجاری یا نام تولیدکننده، نوع زیر پیراهن، ذکر عبارت قبل از مصرف زیر پیراهن را بشویید و شماره کد رنگ استفاده می‌شود.