استاندارد ویژگی‌های کهنه و پوشک پارچه‌ای از جنس پنبه برای نوزاد، در سال ۱۳۵۴ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه و منتشر شده است و هم‌اکنون به استناد ماده یک قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به‌عنوان استاندارد رسمی ایران شناخته می‌شود. این استاندارد برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفت‌های ملی و جهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران، به تشریح مهم‌ترین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی کهنه بچه می‌پردازد و از این طریق تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این محصولات را راهنمایی می‌کند.
هدف و دامنه کاربرد استاندارد ویژگی‌های کهنه و پوشک پارچه‌ای از جنس پنبه برای نوزاد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌های کهنه نوزاد بافته شده از نخ پنبه‌ای خالص است که به‌صورت سفید تکمیل شود. این محصول ممکن است پرزدار (کرکی) و یا بدون پرز باشد و فقط برای کهنه نوزاد از جنس پنبه‌ای کاربرد دارد و شامل کهنه‌های تهیه شده از الیاف دیگر نمی‌شود.
درجه‌بندی در استاندارد ویژگی‌های کهنه و پوشک پارچه‌ای از جنس پنبه برای نوزاد
کهنه نوزاد با توجه به نوع بافت، وزن و اندازه به‌صورت زیر درجه‌بندی می‌شود:
۱- درجه‌بندی کهنه بچه بر اساس نوع بافت:
کهنه با بافت ساده یک رو یا یک لا
کهنه با بافت دورو یا دو لا که دارای فواصل به هم پیوستگی است و مقدار آن در جهت تار و پود حداکثر ۱+۳۰ میلی‌متر است.
۲- درجه‌بندی کهنه بچه بر اساس اندازه
کهنه به ابعاد ۷۰*۷۰ سانتیمتر- کهنه به اندازه ۸۰*۸۰ سانتیمتر- کهنه به اندازه ۸۰*۹۰ سانتیمتر
۳- درجه‌بندی کهنه بچه بر اساس کیفیت جنس
درجه الف و درجه ب
۴- درجه‌بندی کهنه بچه بر اساس وزن
سبک- متوسط- سنگین
ویژگی‌های کهنه و پوشک پارچه‌ای از جنس پنبه برای نوزاد در این استاندارد
- ویژگی‌های عمومی: کهنه باید نرم، بودن چروک، صاف، تمیز، سفید شده، بدون مواد آهاری و سایر مواد پرکننده، معایب قابل رؤیت مربوط به بافندگی، تکمیلی و یا دوزندگی باشد.
- بافت: بافت پارچه‌ای که از آن کهنه تهیه می‌شود باید ساده (یک‌رو) و یا دورو (دولا) باشد.
- لبه‌ها: لبه‌های کهنه باید به عرض حداقل ۱۰ میلی‌متر حاشیه‌دوزی شود؛ با بافت ساده به اندازه ۱۵ تا ۲۰ میلی‌متر یا با ماشین خیاطی اورلوک به عرض ۷ تا ۱۰ میلی‌متر.
- دوخت: تعداد بخیه‌های حاشیه‌دوزی کهنه باید در هر ۱۰ سانتیمتر ۴+۴۰ بخیه باشد و جنس نخ دوخت هم باید پنبه‌ای خالص و ویژگی‌های آن مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۵۹ باشد.
- وزن: وزن متر مربع کهنه باید از مقادیر داده شده در جدول شماره ۱ در متن استاندارد کم‌تر باشد.
- تعداد نخ تاروپود: مطابق با جدول شماره ۲ در متن استاندارد.
- قدرت تا حد پارگی: قدرت تا حد پارگی از جهت تار و از جهت پود مطابق با مقادیر جدول شماره ۳ در متن استاندارد و روش آزمون.
- زمان جذب آب: مطابق با جدول شماره ۴ و روش آزمون
- تغییر ابعاد پس از شستشو: پارچه پس از شستشو نباید بیش از ۲/۵ درصد از جهت تار و ۴ درصد از جهت پود جمع شود.
- عیوب: نوع (بزرگ و کوچک) عیوب در این محصول در جدول شماره ۵ درج شده است که بعد از بازرسی‌های چشمی مقدار آن باید مطابق با مقادیر مجاز درج شده در جدول شماره ۶ در متن استاندارد برابر باشد.
علامت‌گذاری در استاندارد ویژگی‌های کهنه و پوشک پارچه‌ای از جنس پنبه برای نوزاد
لفاف کهنه‌های نوزاد باید به‌طور واضح علامت‌گذاری شود و این علامت‌ها باید دارای مشخصات زیر باشد:
- نام و نشان کارخانه سازنده
- طرح و اندازه‌ها
- تعداد (برای بسته‌هایی که بیش از یک کهنه قرار دارد)
- کلمه یک‌رو برای کهنه‌های ساده با بافت یک رو، و دورو برای کهنه‌های دولا بافته شده
- ذکر کلمه خوب و متوسط
- ذکر کلمه سبک و سنگین و متوسط برحسب وزن
تمام اطلاعات فوق باید روی لفاف کهنه به‌صورت خوانا نوشته و ثبت شود و اگر لفاف از جنس شفاف باشد نوشته‌ها را می‌توان بر روی برچسبی جداگانه نوشته و داخل لفاف قرارداد.
آشنایی با اصول برخی از آزمون‌های مورد کاربرد در این استاندارد
• اصول آزمون تعیین قدرت تا حد پارگی کهنه بچه
از کهنه مورد آزمون ۵ تکه در جهت تار و ۵ تکه در جهت پود هرکدام به ابعاد ۶*۳۰ سانتیمتر از نقاط مختلف برید می‌شود و با بیرون آوردن نخ از دو طرف درازای هر یک از نمونه‌های فوق، عرض آن‌ها به ۵ سانتیمتر می‌رسد و سپس قدرت تا حد پارگی هر یک مطابق با روش استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۴۷ با دستگاه مخصوص اندازه‌گیری می‌شود.
• اصول آزمون تعیین زمان جذب آب کهنه بچه
از کهنه مورد آزمون قطعه‌ای به ابعاد ۷۵ میلی‌متر جدا شده و در آب ۶۰ درجه سانتی‌گراد شسته و خشک می‌شود و سپس به آرامی روی سطح آب ساکنی که درجه حرارت آن ۲۰ درجه سانتی‌گراد است قرار می‌گیرد. زمان از لحظه‌ای که نمونه روی سطح آب قرار دارد تا غوطه‌وری کامل ثبت می‌شود.