استاندارد پارچه‌های حلقوی تاری و پودی از نخ یکسره پلی‌آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ، نخستین بار در سال ۱۳۵۳ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه شد و برای اولین بار در سال ۱۳۸۱ مورد بازنگری و تجدید نظر کارشناسی قرار گرفت. هم‌اینک این استاندارد به استناد بند یک ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، به‌عنوان استاندارد ملی ایران در این زمینه منتشر می‌شود و برای راهنمایی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و خصوصاً واحدهای مختلف آزمایشگاه نساجی کاربرد دارد.
هدف و دامنه کاربردی استاندارد پارچه‌های حلقوی تار و پودی از نخ یکسره پلی‌آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌ها، روش‌های آزمون، نمونه‌برداری، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری پارچه‌های حلقوی تاری و پودی از نخ یکسره پلی‌آمید استرچ و یا معمولی غیر استرچ مورد مصرف در صنایع حلقوی باف است.
این استاندارد در مورد تمامی پارچه‌های نام‌برده که برای تهیه انواع پوشاک، روبان پتو و… به کار می‌رود، کاربرد دارد و شامل پارچه‌هایی می‌شود که کلیه مراحل تکمیل و رنگرزی روی آن‌ها انجام گرفته و قابل عرضه به بازار هستند، اما در مورد ویژگی‌های مربوط به عملیات رنگرزی و تکمیل و طرح و نقشه نیست.
اصطلاحات مهم در استاندارد پارچه‌های حلقوی تاری و پودی از نخ یکسره پلی‌آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ
- رج: حلقه‌های بافت که در عرض پارچه قرار گرفته‌اند.
- پارچه‌های حلقوی باف پودی: در این روش تغذیه نخ در جهت عرض پارچه صورت گرفته و حلقه‌ها در همین جهت تشکیل می‌شوند. این‌گونه پارچه‌ها کشش بیشتری در جهت عرض دارند و نخ بافت در عرض پارچه شکافته می‌شود.
- پارچه‌های حلقوی باف تاری: در این روش تغذیه نخ در جهت طول پارچه صورت گرفته و حلقه‌ها در همین جهت تشکیل می‌شوند. این پارچه‌ها نسبت به پارچه‌های حلقوی باف پودی دارای قابلیت ارتجاعی کمتری هستند و نخ بافت در طول پارچه شکافته می‌شود.
ویژگی‌های پارچه‌های حلقوی تاری و پودی از نخ یکسره پلی‌آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ در این استاندارد
• ثبات رنگ
درجه تغییر رنگ و لکه‌گذاری این نوع پارچه در برابر عوامل طبیعی، مکانیکی و شیمیایی باید مطابق با جدول ۱ موجود در متن استاندارد باشد. در این جدول ویژگی‌های ذکر شده در برابر عواملی مانند، نور، شستشو، مالش و… همچنین شماره استاندارد و روش آزمون مربوط به هر کدام از آن‌ها درج شده است.
• میزان تغییر ابعاد پارچه پس از غوطه‌وری در آب سرد
میزان تغییر ابعاد پس از غوطه‌وری در آب سرد پارچه‌های حلقوی پودی از جهت درازا و پهنا باید حداکثر۲ درصد، و در پارچه‌های حلقوی تاری از جهت درازا و پهنا باید حداکثر یک و نیم درصد باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۴۲)
• وزن متر مربع
این ویژگی در این نوع پارچه باید طبق مقدار اظهار شده با حد رواداری برای پارچه‌های حلقوی پودی ۳ درصد، و برای پارچه‌های حلقوی تاری ۲ درصد باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۱۹)
• پهنای پارچه
باید طبق مقدار اظهار شده با حدود رواداری حداکثر یک و نیم درصد باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۲۲۶)
• عیوب غیرمجاز
پارچه‌های این گروه باید فاقد عیوب غیرمجازی مانند رگه رگه بودن، سوراخ و دانه و در رفتگی، آثار لکه، نایکنواختی بافت و رنگ و… باشند.
• عیوب قابل گذشت
عیوبی که هنگام بازرسی‌های چشمی قابل رویت است باید توسط یک تکه نخ رنگی در کناره‌های پارچه در محل عیب مشخص شود. تعداد این عیوب به توافق بین سفارش دهنده و تولیدکننده وابسته است اما در حالت کلی برای هر ۱۰ متر پارچه تعداد یک عیب مجاز است و به ازاء هر عیب، ۲۰ سانتی‌متر باید به طول پارچه اضافه شود.
بسته‌بندی و نشانه‌گذاری در این استاندارد
۱– بسته‌بندی پارچه‌های حلقوی تاری و پودی از نخ یکسره پلی‌آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ:
در بسته‌بندی این نوع پارچه به‌صورت طاقه یا توپ، مهار ابتدا و انتهای طاقه با نوار کاغذی اهمیت دارد. پارچه‌ها باید پیوسته باشد و طاقه‌های درون لفافی از جنس پلی‌اتیلن و یا سلوفان قرار بگیرد و داخل کارتن مقوایی محکم و یا عدل و یا به هر صورت دیگری قرار داده شود.
۲- نشانه‌گذاری پارچه‌های حلقوی تاری و پودی از نخ یکسره پلی‌آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ
نشانه‌گذاری طاقه‌های این نوع پارچه باید همراه با درج اطلاعات زیر بر روی یک برچسب آویز از گوشه انتهای طاقه با حروف خوانا باشد. اطلاعات شامل موارد زیر می‌شود:
- نام و نشان تولیدکننده
- نوع جنس
- شماره سفارش
- شماره رنگ
- شماره طاقه
- وزن ناخالص برحسب کیلوگرم
- وزن خالص برحسب کیلوگرم
- متراژ پارچه برحسب متر
- پهنای پارچه برحسب سانتی‌متر
- هرگونه اطلاعات اضافی دیگر
برای نشانه‌گذاری بر روی کارتن یا عدل هم طبق دستورالعمل‌های این استاندارد، قسمت خارجی هر بسته‌بندی باید دارای اطلاعات زیر به‌صورت خوانا و ثابت باشد:
- نام و نشان تولیدکننده
- نوع جنس
- شماره سفارش
- شماره عدل یا کارتن
- تعداد طاقه
- وزن خالص و وزن ناخالص برحسب کیلوگرم
- پهنای پارچه برحسب سانتی‌متر
- نشانه چتر
- نشانه قلاب که روی آن ضربدر کشیده شده باشد.
- نام کشور سازنده در مورد واردات (در مورد صادرات با توافق طرفین)
- مقصد
- هرگونه اطلاعات اضافی دیگر