جوراب زنانه از جنس پلی‌آمید- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون، در سال ۱۳۹۴ مورد تائید سازمان ملی استاندارد ایران قرار گرفت و هم‌اکنون به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به‌عنوان استاندارد ملی ایران در این زمینه منتشر می‌شود. این استاندارد با تشریح مهم‌ترین ویژگی‌ها و اصول بسته‌بندی انواع جوراب زنانه ساخته شده از جنس پلی‌آمید، اطلاعات کاربردی و دقیقی در اختیار تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این محصول قرار می‌دهد.
اهداف و دامنه کاربردی استاندارد نساجی- جوراب زنانه از جنس پلی‌آمید- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌ها، نمونه‌برداری، روش‌های آزمون، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری انواع جوراب زنانه دو ربع، سه ربع و بلند تهیه شده از نخ پلی‌آمید یکسره استرچ و نخ پلی‌آمید- الاستان (جوراب ساپورت) با ظرافت‌های مختلف است.
این استاندارد شامل محصولاتی می‌شود که عملیات تکمیل و رنگرزی روی آن‌ها انجام شده است و آماده عرضه به بازار هستند، از این رو برای ویژگی‌های مربوط به رنگرزی، تکمیل، طرح و نقشه کاربرد ندارد.
اصطلاحات مهم در استاندارد نساجی- جوراب زنانه از جنس پلی آمید- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون
- نخ پلی‌آمید الاستان: نخی که با پوشش دهی الاستان با نخ پلی‌آمید استرچ به دست آید.
- جوراب دو ربع: جورابی که تا بالای پا را پوشش دهد.
- جوراب سه ربع: جورابی که تا زیر زانو را پوشش دهد.
- بافت ژور: به بافت جودانه که زیر بافت برگردان کش و بالای بافت اصلی جوراب قرار می‌گیرد، بافت ژور گفته می‌شود.
- نمره نخ در سیستم دنیر: جرم ۹۰۰۰ متر نخ برحسب گرم
ویژگی‌های اصلی جوراب زنانه از جنس پلی‌آمید در این استاندارد
- جنس جوراب: مطابق با اظهارات روی برچسب. (طبق روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره‌های ۴۳۱۲ و ۲۰-۹۶۶۶)
- ثبات رنگ: در این استاندارد درجات ثبات رنگ جوراب زنانه در مقابل عوامل مختلفی مانند، نور، شستشو، عرق بدن و… باید با توجه به داده‌های درج شده در جدول شماره ۱ موجود در متن استاندارد تعیین شود.
- بافت: نوع بافت این نوع جوراب حلقوی پودی است و باید به‌صورت یکنواخت باشد.
- نخ پلی‌آمید: مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۹۲۸
- نخ الاستان: مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۸۳۶۵
- ازدیاد طول غیرقابل برگشت بافت برگردان کش جوراب: طبق روش آزمون موجود در متن این استاندارد، باید بعد از ۵ سیکل رفت و برگشت، حداکثر ۲ درصد باشد.
- نمره نخ: مطابق نمره نخ اظهار شده بر روی برچسب با حد رواداری حداکثر ۱۰ درصد. (مطابق روش آزمون در متن)
- ابعاد جوراب: مطابق با داده‌های جدول شماره ۲ موجود در متن استاندارد.
- اختلاف ابعاد جوراب: اختلاف ابعاد بین دو لنگه در هر جفت باید حداکثر ۳ درصد و اختلاف ابعاد برگردان کش جوراب هم حداکثر ۳ میلی‌متر باشد.
- پنجه: در صورتی که جوراب پنجه داشته باشد طول آن باید حداقل ۳ سانتی‌متر باشد و اختلاف طول بین لنگه‌های ۳ میلی‌متر باشد.
- جرم جوراب: اختلاف جرم بین دو لنگه باید حداکثر نیم درصد باشد.
- عیوب ظاهری: برای جوراب زنانه از جنس نخ پلی‌آمید عیوبی مانند ناهماهنگی بافت، وجود دانه دررفتگی، نایکنواختی رنگ، ناصافی و پارگی در سرپنجه غیرمجاز است.
اصول آزمون‌های جوراب زنانه پلی‌آمید در این استاندارد
۱- اصول آزمون ازدیاد طول غیرقابل برگشت بافت برگردان کش جوراب
طبق اصول این آزمون استاندارد، آزمونه از قسمت بافت برگردان کش جوراب که نشان دهنده کیفیت کش به کار رفته است، با اعمال درصد ازدیاد طول معین با نرخ ثابت (به وسیله دستگاه مقاومت‌سنج) در ۵ سیکل تحت کشش قرار می‌گیرد و اندازه‌گیری می‌شود.
۲- اصول آزمون تعیین ابعاد جوراب
اندازه‌گیری ابعاد جوراب برای تعیین عرض و ارتفاع برگردان کش در حالت آزاد، عرض قسمت برگردان کش جوراب تحت کشش، طول کلی جوراب تحت کشش و طول پنجه انجام می‌شود. در این آزمون بعد از آماده‌سازی نمونه‌ها، برای انجام اندازه‌گیری‌ها در حالت آزاد جوراب روی یکی سطح صاف قرار می‌گیرد و مقادیر ثبت می‌شود. سپس مقادیر در حالت تحت کشش اندازه‌گیری می‌شود.
۳- اصول آزمون تعیین نمره نخ جوراب:
برای اجرایی کردن روش آزمون نمره نخ جوراب هم طول صاف شده رشته نخ‌های خارج شده از جوراب اندازه‌گیری شده و بعد جرم آن‌ها تعیین می‌شود. در نهایت نمره نخ با استفاده از جرم و جمع طول کل رشته نخ‌های صاف شده محاسبه می‌شود.
نشانه‌گذاری و بسته‌بندی استاندارد نساجی- جوراب زنانه از جنس پلی‌آمید- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون
۱- بسته‌بندی جوراب زنانه پلی‌آمید:
این نوع جوراب باید در بسته‌های از جنس پلی‌پروپیلن شفاف، پلی‌اتیلن، سلوفان یا جعبه‌های مقوایی به‌نحوی قرار بگیرد که رنگ محصول از داخل بسته قابل مشاهده باشد.
۲- نشانه‌گذاری جوراب زنانه پلی‌آمید:
برچسب نشانه‌گذاری بسته‌ها و کارتن‌های جوراب زنانه باید حاوی اطلاعاتی مانند جنس نخ، نمره نخ، تعداد جفت، درج عبارت جوراب بلند، سه ربع، دو ربع، نام و نشان تجاری، دستورالعمل شستشو و… به‌صورت خوانا باشد.