ستاندارد منسوجات- لایی قسمت اول: لایی با چسب حرارتی (تار و پودی و حلقوی بافت) – ویژگی‌ها، در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه شد و به استناد بند یک ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، به‌عنوان استاندارد ملی ایران در این زمینه شناخته و منتشر می‌شود. این استاندارد با تشریح ویژگی‌ها و شرایط آزمون و بسته‌بندی منسوجات در دسته لایی با چسب حرارتی که در پوشاک استفاده‌های زیادی دارد، آزمایشگاه‌های نساجی، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این محصولات را راهنمایی می‌کند.
هدف و دامنه کاربردی استاندارد منسوجات- لایی قسمت اول: لایی با چسب حرارتی- ویژگی‌ها
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌ها، نمونه‌برداری، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری انواع پارچه با چسب حرارتی است که در سیستم بافندگی تار و پودی یا حلقوی بافته شده باشند. صنایع دوخت و تهیه انواع پوشاک (لباس کار، کت، پالتو، بارانی و غیره) اصلی‌ترین مخاطبانی هستند که در دامنه کاربردی این استاندارد قرار می‌گیرند.
اصطلاحات و تعاریف مهم در استاندارد منسوجات- لایی قسمت اول: لایی با چسب حرارتی- ویژگی‌ها
- میزان عبور و نفوذ: میزان نفوذ چسب لایی به سطح پارچه، میزان عبور و نفوذ لایی گفته می‌شود.
- میزان نشتی: نفوذ چسب لایی به سطح خارجی پارچه لایی، میزان نشتی آن را نشان می‌دهد.
- بهر: به مجموعه‌ای از کالاها که دارای خواص فیزیکی، شیمایی و ظاهری یکسانی باشند، بهر گفته می‌شود.
مهم‌ترین ویژگی‌های منسوجات لایی با چسب حرارتی طبق این استاندارد
- اتصال حرارتی: چسباندن لایی به پارچه باید طبق دستورالعمل تولیدکننده انجام شود. بعد از چسباندن لایی، چسب آن نباید به سطح پارچه نفوذ کند.
- جرم بر واحد سطح: جرم بر واحد سطح لایی باید مطابق با مقدار اظهار شده با حد رواداری ۱۰ درصد باشد. (روش آزمون مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۴۸)
- مقاومت در برابر خشکشویی و یا شستشو: این ویژگی به وسیله دو روش مختلف تعیین می‌شود. اگر لایی طبق اظهارات تولیدکننده قابل شستشو باشد، پس از سه بار خشکشویی هر آزمونه طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۸۷ یا استاندارد ملی ایران شماره ۱-۱۸۹، لایی نباید از پارچه جدا شود یا دچار تغییرات محسوسی در زیر دست یا ظاهر شود.
- تغییرات ابعاد پارچه لایی: تغییر ابعاد در جهت تار و پود برای پارچه‌های تار و پودی و در جهت طول و عرض برای پارچه‌های دارای بافت حلقوی، بعد از غوطه‌وری در آب سرد باید حداکثر ۲ درصد باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۴۲)
- مقاومت تا حد پارگی: مقاومت تا حد پارگی لایی چسب دار در جهت تار و پود باید حداقل ۱۰۰ نیوتن باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱-۱۱۴۷)
- مقاومت چسبندگی لایی به پارچه: این ویژگی به نوع پارچه و نوع تکمیل ربط دارد. برای انواع پارچه‌های مشخص شده در استانداردهای ملی ایران شماره ۱۹۴۴ و ۳۶۲۵، تعیین این ویژگی عملی نیست. برای کنترل کیفیت در این زمینه باید نوع پارچه و روش چسباندن لایی در نظر گرفته شود و آزمون طبق توافق طرفین ذینفع صورت بگیرد. روش آزمون و تعیین مقدار مقاومت چسبندگی منسوجات تار و پودی یا حلقوی بافت لایی چسب دار به پارچه در استاندارد ملی ایران شماره ۱۴۲۴ (پیوست الف) تشریح شده است.
- عرض لایی: عرض این نوع منسوجات باید حداقل با مقدار اظهار شده برابر باشد؛ با حد رواداری مثبت ۳ و منفی ۱/۵ درصد. (طبق روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره ۲-۷۲۴ و ۱۷۲۲)
بسته‌بندی و نشانه‌گذاری در آزمون لایی قسمت اول: لایی با چسب حرارتی- ویژگی‌ها
۱- بسته‌بندی منسوجات لایی دارای چسب حرارتی
پارچه لایی باید به دور مقوای لوله‌ای شکل محکم و منظم پیچیده شود و ویژگی‌های پارچه در هر رول یکسان باشد. رول‌ها باید در کیسه‌های پلی‌اتیلن یا سلوفان قرار داده شوند تا از گرد و غبار محافظت شود.
۲- نشانه‌گذاری منسوجات لایی دارای چسب حرارتی
نشانه‌گذاری رول‌های این نوع منسوجات باید با درج اطلاعات زیر بر روی یک برچسب به‌صورت خوانا و به زبان فارسی یا انگلیسی (برای واردات و صادرات) انجام شود.
- نام و نشان سازنده یا نشان تجاری
- جنس لایی یا کد مربوط به جنس
- عرض پارچه
- طول طاقه
- عبارت ساخت ایران برای تولیدات داخلی
شرایط محیطی و نمونه‌برداری در استاندارد منسوجات- لایی قسمت اول: لایی با چسب حرارتی- ویژگی‌ها
• شرایط محیطی تهیه آزمونه منسوجات لایی دارای چسب حرارتی
آزمونه‌ها در این استاندارد می‌بایست حداقل ۲۴ ساعت در شرایط محیطی استاندارد طبق استاندارد ملی ایران شماره ۹۴۸ قرار بگیرد و آزمون‌ها هم در همان محیط انجام شود.
• نمونه‌برداری منسوجات لایی دارای چسب حرارتی
طبق اصول این استاندارد، نمونه‌برداری باید از هر بهر یا از حداقل ۵۰۰۰ متر پارچه صورت بگیرد و به اندازه‌ای باشد که تمام آزمون‌های مشخص شده در استاندارد را پوشش بدهد.