استاندارد منسوجات- پارچه پلی استر ویسکوز- ویژگیها، نخستین بار در سال ۱۳۷۲ از سوی سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شد و بعد از بررسی پیشنهادهای رسیده در سال ۱۳۸۴ برای اولین بار مورد تجدیدنظر قرار گرفت. هماینک این تجدید نظر به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، بهعنوان استاندارد ملی ایران در زمینه پارچه پلی استر ویسکوز شناخته میشود و حاوی دستورالعملهایی قابل استناد در مورد ویژگیهای منسوجات از جنس مورد نظر و شرایط مطلوب بستهبندی و نشانهگذاری آنها میشود.
هدف و دامنه کاربردی استاندارد منسوجات- پارچه پلی استر ویسکوز- ویژگیها
هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگیها، نمونهبرداری، روشهای آزمون، بستهبندی و نشانهگذاری پارچههای مخلوط ۶۵ درصد پلی استر، ۳۵ درصد ویسکوز یا ۷۰ درصد پلی استر ۳۰ درصد ویسکوز است.
این استاندارد در مورد پارچههای تار و پودی با درصدهای یاد شده بالا از پلی استر و ویسکوز که نخ مصرفی برای تهیه آنها در سیستم ریسندگی پنبهای تهیه شده باشد، کاربرد دارد و همهی پارچههای با مشخصات فوق اعم از پارچههای رنگرزی، تکمیل شده و آماده عرضه به بازار را پوشش میدهد، اما ویژگیهای مربوط به نوع عملیات رنگرزی و تکمیل را دربر نمیگیرد.
اصطلاحات و تعاریف مهم در استاندارد منسوجات- پارچه پلی استر ویسکوز- ویژگیها
بهر: مجموعهای از کالاها دارای ابعاد، ساختمان، نوع و مواد اولیه مصرفی یکسان و خواص فیزیکی، شیمیایی و ظاهری مشابه است.
طاقه: حداقل ۳۰ متر پارچه که بهطور منظم و محکم دور یک تخته یا مقوای مستطیل شکل به صورت دولا روی پارچه به سمت داخل، پیچیده شده باشد.
رول: حداقل ۶۰ متر پارچه که بهطور منظم و محکم دور یک لوله مقاوم و در حالتی که روی پارچه به طرف داخل باشد، پیچیده شده باشد.
عدل: بستهای که درون آن ۶ طاقه یا ۳ رول قرار داده شده باشد، به شکلی که وزن هر عدل بیشتر از ۱۰۰ کیلوگرم نشود.
ویژگیهای پارچه پلی استر ویسکوز در استاندارد منسوجات- پارچه پلی استر ویسکوز- ویژگیها
• درجه ثبات رنگ پارچه در این استاندارد باید در برابر عوامل مختلف طبیعی، مکانیکی و شیمیایی طبق جدول قید شده در متن استاندارد باشد. دادههای این جدول مربوط به درجات تغییر رنگ و لکهگذاری و شماره آزمون استاندارد عوامل مختلفی مثل نور، شستشو، خشکشویی، عرق بدن، مالش خشک و مرطوب و فشار اتوی خشک و مرطوب است.
• ویژگیهای فنی پارچهها هم طبق جدول دیگری که مواردی مثل حداقل مقاومت در حد پارگی، جنس، درجه برگشتپذیری از چروک خوردگی در راستای پود، پرزدهی بعد از ۲۰۰ دور و… را مشخص کرده است، مطابقت پیدا میکند.
• طول پارچه در این استاندارد باید حداقل برابر با مقدار اظهار شده و ترجیحاً به شکل یکسره باشد.
• عرض پارچه تکمیل شده باید مطابق با مقدار اظهار شده با حد رواداری ۱/۵ درصد باشد.
• میزان سرکجی پارچه در دو سر حاشیه نباید بیشتر از ۱ درصد باشد.
• انحنا یا خمیدگی پارچه در دو سر حاشیه نباید بیشتر از ۱ سانتیمتر باشد.
• حاشیههای پارچه باید بدون موج بهطور یکنواخت و مستقیم بافته شده باشد. پهنای حاشیه باید حداقل ۵ و حداکثر ۱۵ میلیمتر باشد.
شرح استاندارد منسوجات- پارچه پلی استر ویسکوز- ویژگیها
۱- آمادهسازی نمونه:
نمونهها قبل از آزمون باید حداقل ۲۴ ساعت در شرایطی با رطوبت نسبی ۶۵ درصد و دمای ۲۰ درجه سلسیوس مطابق با استاندار ملی ایران شماره ۹۴۸ قرار داده شوند. همچنین نمونهها باید معرف واقعی خواص پارچه در بهر بوده و بهطور تصادفی انتخاب شده باشند. جمعاً ۵ طاقه یا رول انتخاب شده و آزمونهای چشمی و ظاهری هم انجام میشود. در استاندارد منسوجات- پارچه پلی استر ویسکوز- ویژگیها، شرایط عیوب غیرمجاز و عیوب قابل گذشت شرح داده شده است و برای آزمونهای فنی از طاقهها هم باید طبق استاندارهای ملی ایران شماره ۱۲۴۷ و ۱۲۴۸ عمل شود.
۲- بستهبندی پارچههای پلی استر ویسکوز:
طاقهها و رولها باید در کارتن و یا عدل بستهبندی شوند. جنس و نوع کارتن یا لفاف عدل باید محکم بوده و از نفوذ گردوغبار و آلودگیهای محیطی جلوگیری کند. حداقل دو طرف عدل باید تسمه کشی شود و در زیر لبههای عدل از نوار پلاستیکی مخصوص استفاده شود.
۳- نشانهگذاری پارچههای پلی استر ویسکوز:
نشانهگذاری منسوجات در این استاندارد شامل نشانهگذاری طاقهها یا رولها و نشانهگذاری روی کارتن یا عدل میشود. برای هر دو این موارد باید یک برچسب حاوی اطلاعات زیر بهصورت خوانا و ثابت (به زبان فارسی یا در مورد صادرات طبق توافق طرفین) تهیه شود:
برای طاقهها و رولها: نام و نشانی واحد تولیدکننده- نوع جنس- شماره کالیته یا سفارش- شماره طاقه یا رول- متراژ طاقه یا رول- عرض پارچه برحسب سانتیمتر- کد یا شماره لات رنگ- سایر نشانههای مورد نیاز.
برای عدلها: نام و نشانی واحد تولیدکننده- نوع جنس- شماره کالیته- شماره طرح و رنگبندی- شماره عدل یا کارتن- تعداد طاقه یا رول- وزن خالص و ناخالص- کد یا شماره لات رنگ- علامت چتر- نشانه قلاب که روی آن ضربدر کشیده شده باشد- نام کشور سازنده (در مورد صادرات توافق طرفین)- مقصد (در مورد صادرات)