استاندارد منسوجات- البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ- ویژگیها، نخستین بار در سال ۱۳۵۳ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه و تنظیم شد و در سال ۱۳۸۱ برای اولین بار مورد تجدید نظر کارشناسی قرار گرفت. هم‌اکنون این تجدید نظر به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به‌عنوان استاندارد رسمی ایران در این زمینه منتشر می‌شود.
این استاندارد برای راهنمایی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این نوع منسوجات به تشریح مهم‌ترین ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی آن‌ها می‌پردازد و ضمن معرفی اصول و روش‌های بسته‌بندی و نشانه‌گذاری، آزمون‌های استاندارد مربوطه را هم معرفی می‌کند.
هدف و دامنه کاربرد استاندارد منسوجات- البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیها، روش‌های آزمون، نمونه‌برداری، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی و استرچ است و برای البسه تکمیل شده و آماده ارائه به بازار کاربرد دارد، اما ویژگی‌های مربوط به عملیات رنگرزی و تکمیل این نوع منسوجات را دربر نمی‌گیرد.
اصطلاحات و تعاریف مهم در استاندارد البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ
- پارچه حلقوی پودی: در این روش تغذیه نخ در جهت عرض پارچه و به‌صورت افقی صورت می‌گیرد و حلقه‌ها هم در همین جهت تشکیل می‌شوند. کشش این نوع پارچه‌ها در جهت عرضی بیشتر از جهت طولی است و نخ بافت به آسانی از انتهای بافت پارچه باز و جدا می‌شود.
- پارچه حلقوی تاری: در این روش تغذیه نخ در جهت عمودی صورت گرفته و حلقه‌ها هم در همین جهت (جهت تار) تشکیل می‌شوند. در این نوع پارچه اتصال یک حلقه به حلقه بعدی در دو رج متفاوت صورت می‌گیرد و نسبت به پارچه حلقوی پودی قابلیت ارتجاعی کم‌تری را ارائه داده و نخ بافت آن به آسانی از پارچه شکافته نمی‌شود.
- بهر: به کالا‌های هم شکل، هم اندازه یا به‌طور کلی‌تر دارای خواص فیزیکی، شیمیایی، ظاهری یکسان، بهر گفته می‌شود.
ویژگی‌های البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ در این استاندارد
- ثبات رنگ: درجه تغییر رنگ و درجه لكه‌گذاری البسه حلقوی پلی آمید رنگی در برابر عوامل مختلف طبیعی، مكانیكی و شیمیایی مانند نور، شستشو، عرق بدن (اسیدی و قلیایی) مالش خشک و مرطوب، خشکشویی و… باید طبق جدول شماره ۱ در متن استاندارد باشد.
- درجه PH: میزان PH مستخرجه از پارچه این نوع البسه باید حداقل ۶ و حداکثر ۸ باشد. (طبق روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره ۱۹۵۱)
- تغییر ابعاد: تغییر مجاز ابعاد پارچه این نوع البسه بعد از غوطه‌وری در آب سرد حداکثر ۱/۵ درصد در جهت طول و عرض باشد. (طبق روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۴۲)
- ویژگی‌های نخ: ویژگی‌های نخ پلی آمید معمولی و استرچ مورد مصرف در بافت پارچه این نوع البسه باید با شرایط استاندارد‌های ملی ایران شماره ۹۲۶ و ۹۲۷ مطابق باشد.
- نخ دوخت یا تزئینات غیر همجنس: درصورتی‌که در روند تهیه البسه از نخ رنگی تزئینی استفاده شده باشد، ویژگی ثبات رنگ آن باید مطابق با داده‌های جدول شماره ۱ باشد.
- دکمه‌ها: مقاوم در برابر مواد شیمیایی مورد استفاده در خشکشویی و بدون تغییر فرم.
- بخیه: حداقل تعداد بخیه در دوخت اصلی باید ۴ عدد در سانتی‌متر باشد.
- زیپ: مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۲۳
- کش: مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۲۲۶۴
- عیوب غیر مجاز: در این استاندارد عیوبی مانند پارگی، سوراخ، دانه در رفتگی، آثار لکه روغن و رنگ، نخ كش، تغییرات رنگی البسه در یک بهر کالای همرنگ، آثار لكه و زردی، تفاوت وزن البسه با یکدیگر در یک بهر که اندازه‌های مساوی دارند (با حد رواداری ۳ درصد وزنی)، بوی نامطبوع و… از عیوب غیرمجاز محسوب شده و البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ هنگام بازرسی‌های چشمی باید عاری از آن باشد. همچنین برای قسمت‌های لایی، دکمه و جادکمه و نخ دوخت البسه هم عیوب غیر مجازی در نظر گرفته شده است که تولیدکنندگان و بازرسان باید به آن‌ها توجه کنند.
اصول بسته‌بندی و نشانه‌گذاری در استاندارد البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی (غیر استرچ) و استرچ
۱- بسته‌بندی البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی و استرچ:
هر یک از البسه باید در پوششی از جنس پلی‌اتیلن یا سلوفان قرار بگیرد.
۱- نشانه‌گذاری البسه حلقوی پودی و تاری از نخ یکسره پلی آمید معمولی و استرچ:
• نشانه‌گذاری برچسب البسه:
اطلاعات نشانه‌گذاری البسه باید روی برچسب دائمی نرم و قابل انعطاف ثبت شود. اندازه- جنس البسه (صد درصد پلی آمید)- علامت تجاری یا نام تولیدکننده و… مهم‌ترین این اطلاعات است که برای نشانه‌گذاری روی بسته البسه هم تکرار می‌شود.
• نشانه‌گذاری روی کارتن
در نشانه‌گذاری کارتن این نوع البسه هم درج اطلاعاتی مانند نام یا علامت تجاری کارخانه سازنده، جنس، شماره رنگ یا طرح و… الزامی است.