ویژگیها و روشهای آزمون، در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه شد و به استناد بند یك ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، بهعنوان استاندارد ملی ایران در این زمینه شناخته و منتشر میشود. این استاندارد با تشریح مهمترین ویژگیها و شرایط آزمون و بستهبندی منسوجات در دسته لایی تار و پودی قابل استفاده در پوشاک بهعنوان راهنمای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان این محصولات کاربرد دارد.
هدف و دامنه کاربردی استاندارد منسوجات- لایی قسمت دوم: تار و پودی قابل دوخت- ویژگیها و روشهای آزمون
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیها، روشهای آزمون، نمونهبرداری، بستهبندی و نشانهگذاری لایی تار و پودی قابل دوخت به پارچه است و برای انواع پوشاک ازجمله کت، لباس کار، پالتو و… کاربرد دارد.
مهمترین ویژگیهای لایی تار و پودی قابل دوخت در این استاندارد
- ساختار لایی: طبق اصول این استاندارد نخ مورد مصرف در لایی باید یکنواخت ریسیده و بافته شود. کنارههای پارچه باید صاف و محکم بوده و ضخامت آن نباید به حدی باشد که موقع برش ایجاد اشکال کند.
- ثبات رنگ در برابر خشکشویی: لاییهای رنگ شده باید حداقل درجه تغییر رنگ ۴ و درجه لکهگذاری ۳-۴ داشته باشند. (طبق روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره ۱۸۷) ضمناً عملیات رنگرزی و تکمیل لایی باید به گونهای باشد که نایکنواختی در رنگ پارچه مشاهده نشود و تولیدکنندگان و مصرفکنندگان این منسوجات باید کلیه شرایط محیطی تأثیرگذار در حین مصرف مانند آب و هوا را در نظر بگیرند.
- عرض لایی: عرض این نوع منسوجات باید حداقل با مقدار اظهار شده برابر باشد؛ با حد رواداری مثبت ۳ و منفی ۱/۵. (طبق روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره ۷۲۴-۲)
- کاهش جرم در برابر شستشو: این ویژگی طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۸۹-۱ پس از شستشو نباید از ۳ درصد بیشتر باشد (نسبت به جرم اولیه)
- جرم بر واحد سطح: جرم بر واحد سطح لایی باید مطابق با مقدار اظهار شده با حد رواداری مثبت ۱۰ و منفی ۳ درصد باشد. (روش آزمون مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۴۸)
- تغییرات ابعاد پارچه لایی: این میزان در جهت تار و پود و بعد از غوطهوری در آب سرد باید حداکثر ۲ درصد باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۴۲)
- مقاومت تا حد پارگی: مقاومت تا حد پارگی لایی در جهت تار و پود باید حداقل ۱۰۰ نیوتن باشد. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۴۷-۱)
شرایط محیطی و نمونهبرداری در استاندارد منسوجات- لایی قسمت دوم: تار و پودی قابل دوخت
• شرایط محیطی تهیه آزمونه منسوجات لایی:
آزمونهها در این استاندارد میبایست حداقل ۲۴ ساعت در شرایط محیطی استاندارد طبق استاندارد ملی ایران شماره ۹۴۸ قرار بگیرد و آزمونها هم در همان محیط انجام شود.
• نمونهبرداری منسوجات لایی:
طبق اصول این استاندارد نمونهبرداری باید از هر بهر (مجموعهای کالا که دارای خواص فیزیکی و شیمیایی یکسان باشند) یا از حداقل ۵۰۰۰ متر پارچه صورت بگیرد و به اندازهای باشد که تمام آزمونهای مشخص شده در استاندارد را پوشش بدهد.
خلاصه آزمون کاهش جرم در برابر شستشو در استاندارد منسوجات- لایی قسمت دوم
طبق اصول و روش این آزمون جرم هر آزمونه با تقریب ۱ میلیگرم اندازهگیری شده و در خشککن با دمای ۱۰۵ درجه سلسیوس قرار داده میشود. هدف از این مرحله انجام توزینهای متوالی در فواصل زمانی حداقل ۴۰ دقیقه است تا جرم آزمونهها ثابت شود. هر وقت تغییر در جرم بیشتر از ۰/۱ درصد نباشد، جرم آزمونه ثابت شده است. در مرحله بعد آزمونهها در دسیکاتور خنک شده و سپس جرم خشک شده تعیین میشود. سپس آزمونهها طبق روش استاندارد ملی ایران شماره ۱۸۹-۱ شستشو داده و در خشک کن قرار میگیرند تا جرم ثابت آن مجدداً اندازهگیری شود. در نهایت میزان کاهش جرم طبق فرمول درج شده در متن استاندارد (بر اساس دادههای جرم آزمونه قبل و بعد از شستشو) و میانگینگیری نتایج حداقل سه آزمون به دست میآید.
بستهبندی و نشانهگذاری در استاندارد منسوجات- لایی قسمت دوم: تار و پودی قابل دوخت
۱- بستهبندی منسوجات لایی
پارچه لایی باید به دور مقوای لوله شکل محکم و منظم پیچیده شود و ویژگیهای پارچه در هر رول یکسان باشد. رولها باید در کیسههای پلیاتیلن یا سلوفان قرار داده شوند تا از گرد و غبار محافظت شوند.
۲- نشانهگذاری منسوجات لایی:
نشانهگذاری رولهای این نوع پارچه باید با درج اطلاعات زیر بر روی یک برچسب بهصورت خوانا و به زبان فارسی یا انگلیسی (برای واردات و صادرات) انجام شود.
- نام و نشان سازنده یا نشان تجاری
- جنس لایی یا کد مربوط به جنس
- عرض پارچه
- طول طاقه
- عبارت ساخت ایران برای تولیدات داخلی