پیش‌نویس استاندارد مایع دستشویی- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون، در سال ۱۳۹۳ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شد و هم‌اکنون به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به‌عنوان استاندارد ملی در این زمینه شناخته شده و منتشر می‌شود.
این استاندارد برای استفاده واحدهای آزمایشگاه شیمیایی و انجام آزمون‌های لازم برای کنترل کیفیت مایع دستشویی مهم‌ترین مرجع است و سایر اطلاعات درج شده در آن با موضوع ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و شرایط بسته‌بندی و… نیز به راهنمایی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و استانداردسازی تولیدات کمک می‌کند.
اهداف و دامنه کاربرد استانداردآزمون کنترل کیفیت مایع دستشویی
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌ها و روش آزمون، نمونه‌برداری (طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۷۰)، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری مایعات و کف‌های مخصوص شستشوی دست (برای شستشوی صورت و سر و بدن توصیه نمی‌شود) بر پایه سورفکتانت‌های مصنوعی است. این مواد ترکیب مناسبی از مواد فعال در سطح پایه و ثانویه هستند که به همراه مواد کمکی و جانبی، پوست دست را پاک می‌کنند و به راحتی آبکشی شده و بعد از شستشو نباید هیچ‌گونه اثر نامطلوبی برجای بگذارد.
این استاندارد برای مایعات و کف‌های آنتی باکتریال مخصوص شستشوی دست کاربرد ندارد.
ویژگی‌های مایع دستشویی در این استاندارد
مایع دستشویی باید همگن بوده و عاری از بوی نامطبوع و ذرات خارجی باشد.
کلیه مواد اولیه مصرفی در مایع دستشویی باید دارای مجوز ساخت و یا پروانه واردات از وزارت بهداشت باشند.
تمامی ویژگی‌های شیمیایی و میکروبیولوژی این ماده در صورت نگه‌داری در بسته‌بندی باید تا تاریخ انقضاء حفظ شود.
ویژگی‌های میکروبیولوژی این ماده باید با استاندارد ملی ایران شماره ۶۳۴۴ مطابق باشد.
ویژگی‌های شیمیایی مایع دستشویی طبق این استاندارد باید با مقادیر قابل قبول مشخص شده در جدول شماره ۱ برای ویژگی‌هایی مانند شکل ظاهری، کل مواد قابل استخراج با اتیل الکل درصد جرمی، PH محلول ده درصد آبی نمونه، عدد زئین، پایداری حرارتی و برودتی، فرمالدئید و… مطابقت داشته باشد.
آشنایی با روش‌های آزمون استاندارد مایع دستشویی
روش آزمون کل مواد قابل استخراج با اتیل الکل
طبق این روش آزمون کل مواد قابل استخراج با اتیل الکل باید طبق استاندارد ملی ایران شماره ۸-۳۱۷۸ اندازه‌گیری شود.
روش آزمون PH محلول ده درصد آبی
PH محلول ۱۰ درصد نمونه باید طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۸-۳۱۷۸ اندازه‌گیری شود و در محدوده ۴/۵ تا ۷ باشد.
روش آزمون عدد زئین
این آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۳۵۷۲ اندازه‌گیری می‌شود و باید حداکثر ۲۵۰ باشد.
روش آزمون پایداری حرارتی و برودتی
این آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۳۵۷۲ اندازه‌گیری می‌شود و در انتهای آزمون مایع دستشویی باید بدون تغییر در شکل ظاهری باقی بماند.
روش آزمون فرمالئید آزاد
طبق استاندارد ملی ایران شماره ۳۵۷۳ اندازه‌گیری می‌شود.
روش آزمون فلزات سنگین
طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۰۱۴ انجام می‌شود.
روش آزمون اندازه‌گیری آرسنیک
این آزمون نیز مانند آزمون فلزات سنگین، طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۰۱۴ اندازه‌گیری می‌شود.
روش آزمون نمک بر حسب NaCL
طبق استاندارد ملی ایران شماره ۶۳۳۵ اندازه‌گیری می‌شود.
اصول بسته‌بندی و نشانه‌گذاری در استاندارد آزمون مایع دستشویی
بسته‌بندی مایع دستشویی:
انواع فرآورده‌های مایع دستشویی باید در بسته‌بندی مناسب و مقاوم در هنگام حمل و نقل بسته‌بندی شوند. جنس ظروف باید از گرید بهداشتی بوده؛ به‌گونه‌ای که هیچ وقت اثر نامطلوبی بر روی خواص میکروبیولوژی و فیزیکی و شیمیایی محتوی نداشته باشد.
نشانه‌گذاری مایع دستشویی:
برای نشانه‌گذاری این محصول باید اطلاعات و مشخصات زیر به صورت خوانا و با مرکب پاک نشدنی به زبان فارسی و برای صادرات به زبان انگلیسی و یا زبان کشور خریدار روی بسته بندی ذکر شود:
- نام و نشانی کارخانه تولیدکننده/ سفارش‌دهنده
- نام فرآورده و علامت تجاری
- شماره پروانه ساخت یا پروانه بهداشتی واردات از وزارت بهداشت
- تاریخ تولید و تاریخ انقضاء و شماره سری ساخت
- حجم یا وزن خالص با حد رواداری طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۳۸۱
- مواد تشکیل‌دهنده
- ذکر هشدارها و احتیاط‌ها در صورت لزوم