استاندارد منسوجات- پارچههای پردهای- ویژگیها، بار اول در سال ۱۳۵۲ از سوی سازمان ملی استاندارد ایران تدوین و منتشر شد و بر اساس پیشنهادهای رسیده برای دومین بار در سال ۱۳۹۳ مورد بازبینی کارشناسی قرار گرفت. این بازبینی به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، بهعنوان استاندارد ملی ایران شناخته شده و جایگزین استاندارد ملی ایران ۱۰۵۹ به شمار میآید. در این استاندارد برای بستهبندی و نشانهگذاری منسوجات یا پارچههای پردهای شرایط خاصی در نظر گرفته شده است که تولیدکنندگان و مصرفکنندگان را در این زمینهها راهنمایی میکند. همچنین شرح ویژگیهای انواع پارچههای پردهای و توضیح دقیق اصطلاحات رایج در بستهبندی این منسوجات، دیگر دستورالعملهای استاندارد منسوجات- پارچههای پردهای- ویژگیها را تشکیل میدهد.
اهداف و دامنه کاربردی آزمون پارچههای پردهای
تعیین ویژگیها، بستهبندی، نشانهگذاری و نمونهبرداری انواع پارچههای پردهای، هدف اصلی این استاندارد ملی ایران است و برای مشخص کردن ویژگیهای لازم برای انواع پارچههای مورد مصرف برای تهیه پرده کاربرد دارد، ولی ویژگیهای مربوط به اشتعالپذیری این منسوجات را دربر نمیگیرد.
اصطلاحات و تعاریف مهم در تست پارچههای پردهای
بهر: مجموعهای از کالاها که دارای جنس، نوع بافت، جرم در واحد سطح، عرض، طرح و نقشه، نمره و تاب نخهای یکسان بوده یا به عبارتی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی و ظاهری یکسانی داشته باشند.
طاقه: از ۳۰ تا ۴۰ متر پارچه که بهطور منظم و مستحکم دور یک تخته مقوایی مستطیل شکل یا روی یک لوله مقوایی به صورت دولا پیچیده شده باشد و روی پارچه هم به طرف بیرون باشد.
عدل: بستهای که درون آن ۳ تا ۶ طاقه قرار داشته باشد.
ویژگیهای پارچه در استاندارد پارچههای پردهای
• در این استاندارد جنس پارچه باید مطابق با اظهارات روی برچسب باشد و حد رواداری جنس پارچه در مورد مخلوط الیاف در محدوده ۲ درصد باشد.
• درجات تغییر رنگ و لکه گذاری پارچه در برابر عوامل مختلف هم (ثبات رنگ در برابر نور- ثبات رنگ در برابر شستشو- ثبات رنگ در برابر خشک شویی- ثبات رنگ در برابر فشار داغ یا اتو) باید طبق جدول شماره یک در متن استاندارد باشد.
• حاشیههای پارچههای مناسب برای این استاندارد باید بدون موج باشد.
• حداکثر تغییرات ابعاد بعد از غوطهوری در آب سرد نباید بیشتر از ۲ درصد باشد و روش آزمون آن، استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۴۲ است.
• جرم در واحد طول و عرض پارچه باید طبق مقدار اظهار شده باشد و حد رواداری آنها با مقادیر ذکر شده در استاندارد برابر باشد.
• طول پارچه در طاقه به نوع پارچه بستگی دارد و باید حداقل برابر با مقدار اظهار شده باشد.
• پارچه باید عاری از عیوب ظاهری و کیفی و تشریح شده در استانداردهای ۳۵۱۰ و ۳۱۵۳ باشد.
شرایط آمادهسازی نمونه و شرح استاندارد منسوجات- پارچههای پردهای- ویژگیها
۱- شرایط آمادهسازی نمونه:
نمونهها قبل از آزمون باید حداقل ۲۴ ساعت در شرایطی با رطوبت نسبی ۶۵ درصد و دمای ۲۰ درجه سلسیوس مطابق با استاندار ملی ایران شماره ۹۴۸ قرار داده شوند. همچنین نمونهها باید معرف واقعی خواص پارچه در بهر بوده و بهطور تصادفی طبق استاندارد ملی ایران ۲۳۰۵ انتخاب شده باشند. برای آزمونهای فنی باید از طاقهها طبق استاندارد ملی ایران شماره ۸۴۱۷ آزمونههای مناسب انتخاب شود.
۲- بستهبندی پارچههای پردهای:
بستهبندی پارچه باید به دور یک صفحه مقوایی یا چوبی و یا لوله مقوایی بهطور منظم و محکم طاقه پیچی یا رول پیچی شود. پارچهها باید توسط نوار کاغذی یا مشابه آن در هر طاقه مهار شود و در کیسههای پلیاتیلن یا سلوفان بیرنگ مقاوم در برابر نفوذ آب قرار داده شود. در مرحله بعد طاقهها هم باید به شکلی که در برابر نفوذ آب و گردوغبار مقاوم باشند، عدلبندی شوند. تسمه کشی عدلها هم الزامی است؛ بهطوریکه محتویات عدل صدمه نبیند.
۳- نشانهگذاری پارچههای پردهای
نشانهگذاری منسوجات در این استاندارد شامل نشانهگذاری طاقهها و نشانهگذاری روی کارتن یا عدل میشود. برای هر دو این موارد باید یک برچسب حاوی اطلاعات زیر بهصورت خوانا و ثابت (به زبان فارسی یا در مورد صادرات طبق توافق طرفین) تهیه شود:
برای طاقهها: نام و نشانی واحد تولیدکننده- نوع جنس- شماره سفارش- رنگ (شماره رنگ)- شماره طاقه- متراژ خالص و ناخالص- وزن خالص و ناخالص به کیلوگرم- تعداد و متراژ قطعههای پارچه پردهای در طاقه- نشانههای اضافی مورد نیاز طبق توافق خریدار و فروشنده.
برای عدلها: نام و نشانی واحد تولیدکننده- نوع جنس- شماره سفارش- شماره و تعداد رنگ- شماره عدل یا کارتن- تعداد طاقه- وزن خالص و ناخالص- علامت چتر- نشانه قلاب که روی آن ضربدر کشیده شده باشد- نام کشور سازنده (در مورد صادرات توافق طرفین)- مقصد (در مورد صادرات)- سایر نشانههای اضافی در صورت توافق خریدار و فروشنده.