آزمون پد روزانه – ويژگي‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌هاي آزمون
پیش‌نویس استاندارد نوار بهداشتی- پَد روزانه- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون، در سال ۱۳۹۴ از سوی سازمان ملی استاندارد ایران تدوین و منتشر شد. این پیش‌نویس به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به‌عنوان استاندارد ملی ایران شناخته می‌شود و توسط آزمایشگاه نساجی در زمینه فرآورده‌های نساجی و الیاف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این استاندارد علاوه بر شرح ویژگی‌های پد روزانه، روش‌های مختلفی برای تعیین ویژگی‌های مختلف این محصول تشریح شده است که خواص فیزیکی، شیمیایی و شرایط بسته‌بندی مطلوب آن را شامل می‌شود.
اهداف و دامنه کاربردی آزمون پَد روزانه- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون
این استاندارد با هدف تعیین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، نمونه‌برداری، نشانه‌گذاری، بسته‌بندی و روش‌های آزمون انواع پد روزانه تدوین شده است. استاندارد فوق در مورد انواع پد روزانه با ابعاد و اشکال مختلف دارای توده جاذب از نوع خمیر کاغذ آسیاب شده (فلاف) یا ایرلید کاربرد دارد.
این استاندارد برای انواع نوار بهداشتی مورد مصرف در دوران قاعدگی کاربرد ندارد و ویژگی‌های میکروبیولوژیکی پد روزانه را نیز شامل نمی‌شود.
اصطلاحات و تعاریف مهم در استاندارد آزمون پَد روزانه- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون
- پد روزانه: یکی از انواع نوار بهداشتی به شکل مستطیلی، دمبلی یا مثلثی است که ابعاد آن معمولاً نسبت به نوار بهداشتی معمولی، آناتومیک، بالدار و نوار بهداشتی ایرلید کوچک‌تر است. پد روزانه برای جذب ترشحات روزانه خارج از دوران قاعدگی کاربرد دارد.
- بهر: بهر یا پارتی مجموعه‌ای از کالا‌ها دارای ابعاد، ساختمان، نوع و مواد اولیه مصرفی یکسان و خواص فیزیکی، شیمیایی و ظاهری مشابه.
- رطوبت موجود: درصد رطوبت جذب شده توسط کالای خشک نسبت به جرم آزمونه.
- مواد جاذب سلولزی: مجموع ایرلید و دستمال کاغذی مورد مصرف در پوشک بچه و نوار بهداشتی و توده جاذب است.
- توده جاذب: لایه ایرلید یا خمیر کاغذ آسیاب شده که قابلیت جذب و نگه‌داری مایع را دارد.
- پودر جاذب: پودر جاذب از گروه پلیمر‌هایی با فرمول کلی نمک سدیم پلیمر اکریلیک اسید دارای پیوند‌های متقاطع است که در صورت جذب آب به شکل ژل در می‌آید و ظرفیت جذب و مدت زمان جذب را افزایش می‌دهد.
ویژگی‌های پد روزانه در استاندارد نوار بهداشتی- پَد روزانه- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون
• کلیه مواد مورد مصرف در پد روزانه باید دارای گواهینامه بهداشتی مورد تائید باشند.
• پد روزانه باید دارای سطح صاف، بدون رنگ و چسب، عاری از آلودگی و بوی زننده باشد.
• هر پد روزانه باید دارای اجزای ضروری پوشش رویی، پوشش زیرین، توده جاذب، چسب بین لایه‌های مختلف، خط یا خطوط چسب با روکش سیلیکون یا پلی‌اتیلن باشد.
• هر پد روزانه می‌توان دارای اجزای اضافی مثل لایه میانی، پودر جاذب، لایه عبور دهنده و توزیع‌کننده باشد و عملکرد کلی محصول را بهبود ببخشد.
• درصد رطوبت موجود در پد روزانه باید حدود ۵/۵ درصد باشد.
• ابعاد پد روزانه باید حداقل ۱۲۰ میلی‌متر در طول و ۳۰ میلی‌متر در عرض باشد.
• حداکثر درصد خاکستر مواد سلولزی در پد روزانه باید ۱/۵ درصد باشد.
• درجه PH پد باید بین ۵/۸ تا ۷/۵ باشد.
• حداکثر میزان دوباره تری برای پد‌های روزانه باید ۱/۵ گرم باشد.
• عیوب ظاهری مثل تغییر شکل، وجود ضایعه و… باید بررسی شود.
شرح استاندارد نوار بهداشتی- پَد روزانه- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون
در این استاندارد روش‌های آزمون مختلفی برای تعیین ویژگی‌های پد روزانه تشریح شده است. اندازه‌گیری رطوبت موجود، اندازه‌گیری طول و عرض توده جاذب، اندازه‌گیری خاکستر، روش اندازه‌گیری PH، اندازه‌گیری دوباره تری، واکنش در برابر نور فرابنفش، اندازه‌گیری پهنای خط یا خطوط چسب و همچنین اصول بسته‌بندی و نشانه‌گذاری پد روزانه فهرست تمامی آن‌ها است که برای نمونه در زیر سه مورد شرح داده می‌شود.
۱- اندازه‌گیری رطوبت موجود:
برای اندازه‌گیری رطوبت موجود در پد روزانه از هر بسته باز نشده حداقل سه پد انتخاب و توزین می‌شود. نمونه‌ها در آون حداقل ۳۰ دقیقه در دمای ۱۰۵ درجه سلسیوس حرارت داده می‌شوند و پس از خشک شدن درون دیسکاتور قرار می‌گیرند. نمونه‌ها بعد از خشک شدن مجدداً توزین می‌شوند. دوباره نمونه‌ها درون آون قرار می‌گیرند و بعد از رسیدن به دمای محیط توزین شده و به جرم ثابت می‌رسند. در مرحله نهایی رطوبت موجود بر اساس فرمول قید شده در متن استاندارد برحسب درصد محاسبه و گزارش می‌شود.
۲- اندازه‌گیری طول و عرض توده جاذب:
در این روش استاندارد اندازه‌های طول و عرض حداقل سه عدد نمونه تصادفی انتخاب شده توسط خط کش مشخص شده و میانگین عددی تعیین می‌گردد.
۳- اندازه‌گیری خاکستر:
از این روش فقط برای نمونه‌های دارای جاذب سلولزی استفاده می‌شود. طبق دستورالعمل‌های روش، نمونه‌ها در آون حرارت دیده و توزین می‌شوند. بعد درون یک بوته چینی به مدت ۱۵ دقیقه در کوره بسته با دمای تقریبی ۵۷۵ درجه سلسیوس به مدت ۱۵ دقیقه حرارت می‌بینند و سپس درون یکی دیسکاتور خنک می‌شوند. پس از توزین مراحل قبل دوباره تکرار می‌شود ولی این بار به مدت ۳ ساعت درون کوره قرار می‌گیرند. در این مرحله نمونه‌ها به‌طور کامل می‌‌سوزند و از خود خاکستر سفید رنگ برجای می‌گذارند. پس از توزین، درصد خاکستر مواد جاذب طبق فرمول مشخص شده تعیین می‌گردد.