استاندارد فرآورده‌های سلولزی- پنبه هیدروفیل غیر سترون- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون میکروبیولوژی، در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه شد و هم‌اینک به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به‌عنوان استاندارد ملی ایران در این زمینه شناخته شده و مورد استفاده واحدهای آزمایشگاه میکروبی قرار می‌گیرد.
اهداف و دامنه کاربردی استانداردآزمون کنترل کیفیت پنبه هیدروفیل غیر سترون
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌های میکروبی، نمونه‌برداری، آماده سازی و روش‌های آزمون پنبه هیدروفیل غیر سترون است و در مورد این فرآورده به‌صورت بسته‌بندی مورد مصرف آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.
اصطلاحات مهم در استاندارد فرآورده‌های سلولزی- پنبه هیدروفیل غیر سترون
پنبه: پنبه عبارت است از فیبرهای رشته‌ای که بذر انواع گونه Gossipium را احاطه می‌کند و بسته به نوع تخم و شرایط اقلیمی و کشاورزی دارای انواع مختلفی است.
پنبه هیدروفیل: سلولز نسبتاً خالصی که از تصفیه مکانیکی و شیمیایی پنبه خام به دست می‌آید و عبارت است از الیاف کاملاً سفیدی که قابلیت جذب زیادی برای آب و غالب مایعات دارد.
شرایط بهداشتی پنبه هیدروفیل طبق این استاندارد
به این دلیل که بر روی پنبه بعد از خروج از پخت تا مرحله بسته‌بندی عملیات سترونی صورت نمی‌گیرد و در مرحله خروج از پخت هم رطوبت زیادی وجود دارد، لازم است محیط کار واحدهای تولیدی از شرایط فنی و بهداشتی مناسبی برخوردار باشند تا بتوان در آن فرآورده سالم تولید و روانه بازار کرد.
روش تهیه پنبه هیدروفیل طبق این استاندارد
بعد از وارد شدن عدل‌های پنبه به کارخانه، محصول حلاجی شده به دستگاه پای کوب منتقل می‌شود تا خیس شده و برای پختن آماده شود. پنبه خام طی دو مرحله پخت می‌شود. در پخت اول از سود و صابون (۶ ساعت در دمای ۱۲۰ درجه سلسیوس) برای گرفتن چربی و در پخت دوم از آب اکسیژنه (۲/۵ ساعت در دمای ۱۲۰ درجه سلسیوس) یا آب ژاول برای سفید کردن پنبه استفاده می‌شود. در مرحله بعد عمل اسید زنی توسط اسید سولفوریک انجام می‌شود. بعد پنبه شسته شده و وارد سانتریفیوژ (۱۵ دقیقه در ۳۰۰۰ دور در دقیقه) شده تا آب گیری شود. بعد از این مرحله پنبه به صورت نواری پهن در می‌آید و به وسیله غلتک سوزن دار باز شده و به‌صورت الیاف مرتب خارج و بسته‌بندی می‌شود.
ویژگی‌های میکروبی پنبه هیدروفیل غیر سترون
تمامی ویژگی‌های پنبه هیدروفیل باید مطابق جدول شماره ۱ در متن استاندارد باشد. در این جدول برای ویژگی‌های شمارش کلی میکروارگانیسم‌ها، استافیلوکوکوس اورنوس کوآگولاز مثبت، پزودوموناس آنروپینوزا، کلیفرم، استرپتوکوکوس فکالیس و کپک حدود مجاز و روش آزمون معرفی شده است.
آشنایی با روش‌های آزمون پنبه هیدروفیل غیر سترون طبق این استاندارد
- نمونه‌برداری: می‌توان از روش استاندارد ملی ایران شماره ۲۳۰۵ سل ۱۳۷۱ استفاده کرد.
- وسایل مورد نیاز: مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۲۷۴۷ سال ۱۳۸۰
- مواد موردنیاز: محلول رقیق‌کننده رینگر ¼ یا محلول‌های ایزوتونیک دیگر مانند آب پپتونه نمکی- محیط کشت (عصاره مخمر- دکستروز- کلرامفنیکل آگار) طبق استاندارد ملی ایران شماره ۹۹۷ سال ۱۳۷۳
- شرایط کار: شرایط کاملاً سترون شده
- آماده سازی آزمایه: آزمایه باید به طریقی انتخاب شود که شاخص جمعیت میکروبی تمام نمونه باشد.
روش آزمون شمارش کلی میکروارگانیسم‌ها
بر اساس بند ۸-۳ استاندارد ملی ایران شماره ۲-۱۸۳۰ سال ۱۳۷۸ انجام می‌شود.
روش آزمون استافیلوکوکوس اورنوس کوآگولاز مثبت
جستجو و شناسایی این میکروارگانیسم بر اساس استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۹۴ سال ۱۳۷۴ انجام می‌شود.
روش آزمون پزودوموناس آنروپینوزا
بر اساس روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۴۰ سال ۱۳۷۳ انجام می‌شود.
روش آزمون کلیفرم
بر اساس استاندارد ملی ایران ۴۳۷ سال ۱۳۷۳
استرپتوکوکوس فکالیس گروه D لانسفیلد
بر اساس روش آزمون استاندارد ملی ایران شماره ۲۱۹۸ سال ۱۳۷۲ انجام می‌شود.
روش آزمون شمارش کپک‌ها
برای انجام این آزمون۱۰ میلی‌لیتر از سوسپانسیون اولیه تهیه شده که برابر با ۰/۱ گرم آزمونه است به وسیله یک پیپت سترون سر صاف برداشته می‌شود و در پنج پلیت سترون در هر یک به مقدار دو میلی‌لیتر ریخته می‌شود. سپس به هر یک از پلیت‌ها ۱۵ تا ۲۰ میلی‌لیتر محیط کشت (محیط کشت عصاره مخمر- دکستروز- کلرامفنیکل آگار طبق استاندارد ملی ایران شماره ۹۹۷ سال ۱۳۷۳) را که تا دمای ۴۵ درجه سلسیوس خنک شده است اضافه می‌شود. بعد از مخلوط کردن اجازه داده می‌شود تا محیط کشت ببندد. بعد پلیت‌ها همراه با پلیت شاهد در گرمخانه با دمای ۲۵ درجه سلسیوس به مدت ۳ الی ۵ روز قرار می‌گیرد. پس از این مدت مجموع پرگنه‌های کپک‌های موجود در پنج پلیت شمارش می‌شود و تعداد نهایی در عدد ۱۰ ضرب شده و نتیجه به‌صورت تعداد واحدهای تشکیل دهنده کپک گزارش می‌شود.