استاندارد پودر بچه- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون، نخستین بار در سال ۱۳۷۴ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شد و بعد از آن برای دومین بار در سال ۱۳۹۹ مورد تجدید نظر کارشناسی قرار گرفت. هم‌اکنون تجدید نظر اخیر در این استاندارد به استناد بند ۱ ماده ۷ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، به‌عنوان استاندارد ملی در این زمینه شناخته شده و منتشر می‌شود.
این استاندارد مهم‌ترین ویژگی‌های پودر بچه را تشریح می‌کند و از این طریق اطلاعات کاربردی و جامعی را در اختیار واحدهای آزمایشگاه شیمایی برای انجام آزمون‌های مرتبط و تهیه گزارش‌ها و نتایج دقیق در این خصوص به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، قرار می‌دهد.
اهداف و دامنه کاربرد استاندارد پودر بچه- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌ها و روش آزمون، نمونه‌برداری (طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۷۰)، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری پودر بچه بر پایه تالک، نشاسته ذرت و مخلوط تالک و نشاسته ذرت است.
به‌طورکلی پودر بچه به محصولی گفته می‌شود که از پودر تالک، نشاسته ذرت و یا مخلوطی از هر دو به همراه سایر مواد افزودنی مجاز تهیه شده باشد.
ویژگی‌های پودر بچه طبق این استاندارد
- مواد رنگی: پدر بچه باید عاری از هرگونه مواد رنگی باشد.
- حساسیت و تحریک: این محصول نباید هیچ‌گونه تحریک پوستی و مخاطی ایجاد کند.
- ویژگی‌های شیمایی، فیزیکی، میکروبی، و ایمنی این محصول باید کاملاً مطابق با داده‌های جدول شماره ۱ در متن این استاندارد باشد. در این جدول مشخصات و حدود قابل قبول و روش‌های آزمون مختلفی مانند مواد نامحلول در آب جوش، درشتی ذرات، مقادیر آزبست، کادمیم، آهن و… مشخص شده است.
آشنایی با برخی از روش‌های آزمون استاندارد پودر بچه- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون
روش آزمون مواد نامحلول در آب جوش
در این آزمون مقدار یک گرم نمونه با دقت بالا وزن می‌شود و در یک بشر ۵۰۰ میلی‌لیتر با مقدار کمی اتانل و ۲۰۰ میلی‌لیتر آب جوشانده می‌شود. در ادامه محلول توسط یک صافی گوچ که قبلاً تثبیت وزن شده است صاف می‌شود و بعد از خشک کردن باقیمانده در گرمخانه و استفاده از فرمول‌های محاسبه قید شده در استاندارد، درصد وزنی مواد نامحلول در آب جوش به دست می‌آید.
روش آزمون درشتی مواد
برای انجام این آزمون مقدار ۱۰ گرم نمونه بعد از توزین بر روی الک ۷۵ روی ۱۵۰ الک میکرونی منتقل شده و به وسیله جریان ملایم آب جاری شسته می‌شود. توزین الک بعد از خشک شدن در گرمخانه و استفاده از فرمول‌های محاسبه‌ای مشخص کننده درصد باقیمانده روی الک و میزان درشتی مواد پودر بچه خواهد بود.
روش آزمون PH محلول ده درصد آبی
در این آزمون ۱۰ گرم نمونه به یک بشر ۱۵۰ میلی‌لیتر با ۹۰ میلی‌لیتر آب مقطر تازه تهیه شده مخلوط می‌شود و بعد از ۵ دقیقه و تشکیل سوسپانسیون، فاز آبی با عبور دادن از کاغذ صافی جدا شده و PH آن اندازه‌گیری و گزارش می‌شود.
روش آزمون رطوبت و مواد فرار
مقدار ۵ گرم نمونه در این آزمون در یک پلیت یا بوته تثبیت وزن شده، وزن می‌شود. نمونه بعد از انتقال به گرمخانه (با دمای ۱۰۵ درجه سلسیوس) به وزن ثابت می‌رسد. اختلاف دو بار توزین نباید بیشتر از ۵ میلی‌گرم باشد.
روش آزمون سرب
طبق استاندارد ملی ایران شماره ۶۹۸
روش آزمون آرسنیک
طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۰۶
روش آزمون سموم قارچی
این ویژگی طبق جدول شماره ۳ بیشینه مایکوتوکسین‌ها در نشاسته ذرت موجود در استاندارد ملی ایران شماره ۲-۳۸۱ اندازه‌گیری و مشخص می‌شود.
روش آزمون میکروبی
این آزمون بر اساس جدول شماره ۱ در استاندارد ملی ایران ۲۰۱۱۱ انجام می‌شود.
اصول بسته‌بندی و نشانه‌گذاری در استاندارد پودر بچه- ویژگی‌ها و روش‌های آزمون
بسته‌بندی بورد بچه:
پودر بچه باید در ظرف کاملاً بسته و به حد کافی مقاوم بسته‌بندی شود. جنس بسته هم باید به‌گونه‌ای باشد که به‌هیچ‌وجه اثرات نامطلوب شیمیایی و فیزیکی روی محصول نداشته باشد.
نشانه‌گذاری پودر بچه:
برای نشانه‌گذاری این محصول درج اطلاعات زیر بر روی بسته به‌صورت خوانا و ثابت الزامی است:
- نام و نشانی کارخانه تولیدکننده/ و نام سفارش‌دهنده
- نام فرآورده و علامت تجاری
- شماره پروانه بهداشتی (تولید داخل/واردات) از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
- تاریخ تولید، انقضاء و شماره سری ساخت
- وزن یا حجم خالص با حد رواداری طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۳۸۱
- طریقه مصرف (ابتدا محل را شسته و به آرامی خشک کنید. سپس پودر را به اندازه لازم بر روی دست ریخته و روی پوست مالیده شود.)
- کشور سازنده
- مواد تشکیل‌دهنده
- علامت و کد ره‌گیری استاندارد ایران
- توصیه‌های احتیاطی
- جمله دور از دسترس کودکان نگه‌داری شود/جمله از استنشاق آن اکیداً خودداری شود/جمله منحصراً بر روی پوست خشک و بدون خراش استفاده شود.