پوشک – پوشینه شورتی بزرگسال – ويژگي‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌هاي آزمون
پیش‌نویس استاندارد پوشینه شورتی بزرگسال- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون، در سال ۱۳۹۴ توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شد و به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به‌عنوان استاندارد ملی ایران در زمینه پوشینه شورتی بزرگسال شناخته و منتشر می‌شود. این استاندارد برخی از اصلی‌ترین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی پوشینه یا پوشک شورتی بزرگسال و برخی از روش‌های آزمون آن را تشریح می‌کند و از این طریق اطلاعات کاربردی و مفیدی در اختیار تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این محصول قرار می‌دهد.
اهداف و دامنه کاربردی استاندارد پوشینه شورتی بزرگسال- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، نمونه‌برداری، روش‌های آزمون، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری پوشینه شورتی بزرگسال است و ویژگی‌های میکروبیولوژی این محصول را شامل نمی‌شود.
پوشینه شورتی بزرگسال یکی از انواع پوشک است که از مجموع چندین لایه با شکل، اندازه و جنس طبق این استاندارد تشکیل شده و با دارا بودن از کش دور کمر و کش دور پا به‌صورت شورت قابل استفاده است. قسمت جلو و پشت این نوع پوشک به کمک دوخت، اتصال حرارتی یا نوار کشسان به هم متصل است.
ویژگی‌های پوشینه شورتی بزرگسال در استاندارد پوشینه شورتی بزرگسال
۱- ویژگی‌های کلی:
مواد مصرفی در این محصول می‌بایست دارای گواهینامه استاندارد بهداشتی مورد تائید مراجع ذیصلاح و دارای سطح یکنواخت و عاری از هرگونه لک، روغن، اجسام خارجی، بوی زننده و سایر عواملی باشد که کارایی پوشینه را کاهش می‌دهد.
در این استاندارد اجزایی که برای تشکیل پوشینه شورتی بزرگسال ضروری و اختیاری هستند شرح داده شده و ویژگی‌های ضروری آن‌ها قید شده است.
اجزای ضروری پوشینه شامل پوشش زیرین، پوشش رویی، چسب بین لایه‌های مختلف، توده جاذب، پودر یا الیاف جاذب، کش دور کمر و کش دور پا می‌شود.
اجزای ارتقاءدهنده کیفیت این محصول هم شامل لایه عبور دهنده و توزیع‌کننده، پوشش میانی، لایه ایرلید، نشانگر رنگی و لایه محافظ عمودی می‌شود.
۲- ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی پوشینه شورتی بزرگسال:
• واکنش در برابر نور فرابنفش
برای سفیدی بیشتر هیچ یک از اجزای پوشینه شورتی بزرگسال نباید از سفیدکننده‌های نوری استفاده شود. (روش آزمون در متن استاندارد)
• ظرفیت جذب
در این استاندارد حداقل ظرفیت جذب برای سایز‌های مختلف و محصول مناسب بی‌اختیاری شدید حداقل ۱۱۰۰ گرم، بی‌اختیاری متوسط حداقل ۸۰۰ گرم و بی‌اختیاری خفیف حداقل ۶۰۰ گرم تعیین شده است. (روش آزمون طبق استاندارد ملی ایران شماره ۱-۱۴۷۳۹)
• درصد رطوبت موجود
باید حداکثر ۵/۵ درصد باشد. (روش آزمون در متن استاندارد)
• درصد خاکستر مواد جاذب
باید حداکثر ۱/۵ درصد باشد. (روش آزمون در متن استاندارد)
• اختلاف جرم پوشینه‌های موجود در یک بسته
اختلاف جرم پوشینه‌های موجود در یک بسته نسبت به جرم میانگین پوشینه باید حداکثر به میزان ۸ درصد باشد. (روش آزمون در متن استاندارد)
• درجه PH
میزان PH محلول استخراج شده از پوشینه باید حداقل ۵/۵ و حداکثر ۷/۵ باشد. (روش آزمون در متن استاندارد)
• دوباره تری
حداکثر دوباره تری باید به میزان ۱ گرم باشد. (روش آزمون در متن استاندارد)
• تعداد پوشینه شورتی بزرگسال موجود در هر بسته
این تعداد باید حداقل برابر با تعداد اظهار شده بر روی بسته باشد.
• عیوب ظاهری
در این استاندارد عیوبی مثل وجود پارگی در سطح اجزای پوشینه، زدگی، عدم چسبندگی نوار کش به لایه رویی، دررفتگی یا پارگی کش، هرگونه نایکنواختی، عدم وجود یکی از اجزاء، اندازه متفاوت پوشینه‌ها و… عیوب ظاهری محصول تلقی می‌شود.
آشنایی با روش برخی از آزمون‌های استاندارد پوشینه شورتی بزرگسال
۱- روش تعیین واکنش در برابر نور فرابنفش:
در این روش یک آزمونه مربع شکل با ابعاد ۱۰ در ۱۰ سانتی‌متر درون محفظه تاریک زیر نور لامپ فرابنفش با طول موج مشخص ۳۶۵ تا ۴۰۰ نانومتر قرار داده می‌شود و تغییر رنگ آزمونه با تغییر رنگ نمونه مرجع گزارش می‌شود.
۲- آزمون دوباره تری:
در روش این آزمون یک عدد پوشینه شورتی روی سطح صاف ثابت شده و پایه بورت یک سانتی‌متر بالا‌تر از مرکز پوشینه قرار داده می‌شود. سپس ۱۰۰ میلی‌لیتر محلول ادرار آزمایشگاهی روی پوشینه ریخته می‌شود و بعد از ۱۰ دقیقه ۴۰ عدد کاغذ صافی توزین شده در محل ریزش قرار می‌گیرد و وزنه ۳/۵ کیلوگرمی هم روی آن گذاشته می‌شود. بعد از گذشتن ۱ دقیقه کاغذ‌ها مجدداً توزین می‌شوند و جرم دوباره‌تری برحسب گرم از طریق تفریق جرم کاغذ‌های صافی اولیه و جرم کاغذ‌های صافی بعد از آزمون به دست می‌آید.
بسته‌بندی و نشانه‌گذاری در استاندارد پوشینه شورتی بزرگسال- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و روش‌های آزمون
• بسته‌بندی:
طبق دستورالعمل‌های این استاندارد، پوشینه‌ها به تعداد اظهار شده در داخل پوششی از جنس پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن یا مقوا قرار می‌گیرند تا در مقابل گردوغبار و سایر آلودگی‌ها محافظت شوند و آماده قرارگیری درون کیسه مادر می‌شوند.
• نشانه‌گذاری:
برای نشانه‌گذاری پوشینه بزرگسال درج مواردی مانند نام تجاری، نام کشور سازنده، ذکر عنوان محصول، اندازه، تصویر پوشینه، مشخص کردن مورد مصرف و… بر روی بسته‌بندی‌های استاندارد الزامی است.